Για μία αληθινή «δεύτερη ευκαιρία» στους υπερχρεωμένους

Το ζήτημα είναι πράγματι σοβαρό, καθώς, λόγω της ευθύνης των διοικούντων σε περίπτωση αποτυχίας της εταιρείας, πολλά ικανά στελέχη διστάζουν να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις εξαιτίας του φόβου τους ότι θα βαρύνονται ατομικά με τα χρέη τους.

Με το σχέδιο του Κώδικα διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας επιχειρείται τομή στο ελληνικό πτωχευτικό δίκαιο, προκειμένου οι αποτυγχάνοντες οικονομικά να έχουν, υπό προϋποθέσεις, τη δυνατότητα νέας οικονομικής δραστηριοποίησης. Λόγω της βαθιάς και παρατεταμένης οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, η ανάγκη αυτή συντρέχει τόσο για τα άτομα (φυσικά πρόσωπα) που υπερχρεώνονται χωρίς να έχουν δείξει ανεντιμότητα, όσο και για τους εκπροσώπους εταιρειών (νομικών προσώπων) που ευθύνονται εκ του νόμου για οφειλές των εταιρειών, τις οποίεςδιοικούν, όταν οι τελευταίες πτωχεύουν.

Στο ενημερωτικό σημείωμα του Υπουργείου Οικονομικών εξαίρεται, μάλιστα, ως ιδιαίτερα σημαντικό σημείο του σχεδίου το ότι απαλλάσσονται τα μέλη διοίκησης των νομικών προσώπων που πτωχεύουν και επιλύεται έτσι «ένα διαχρονικό πρόβλημα με την ευθύνη των διοικούντων». Το ζήτημα είναι πράγματι σοβαρό, καθώς, λόγω της ευθύνης των διοικούντων σε περίπτωση αποτυχίας της εταιρείας, πολλά ικανά στελέχη διστάζουν να αναλάβουν διευθυντικές θέσεις εξαιτίας του φόβου τους ότι θα βαρύνονται ατομικά με τα χρέη τους.

Ωστόσο, παρά την ανάγκη να λυθεί το πρόβλημα, το α.104 του σχεδίου προβλέπει  ότι η απαλλαγή του εκπροσώπου αφορά μόνο τις οφειλές που προέκυψαν εντός της ύποπτης περιόδου και έξι μήνες προ αυτής. Οι εκπρόσωποι απαλλάσσονται, δηλαδή, μόνο για τα χρέη που δημιουργήθηκαν από την παύση πληρωμών της εταιρείας και εξής καθώς και στο αμέσως προηγούμενο εξάμηνο πριν  από την παύση πληρωμών, σε αντίθεση με τα φυσικά πρόσωπα που, αν κριθούν έντιμα, απαλλάσσονται από όλα τα πτωχευτικά χρέη. 

Η ρύθμιση αυτή στηρίζεται, προφανώς, στην αιτιολογία ότι οι διοικούντες πρέπει να υποβάλουν αμέσως αίτηση πτώχευσης των εταιρειών, που διευθύνουν, μόλις επέλθει παύση πληρωμών τους. Οι επιχειρήσεις, όμως, που οδηγούνται σε πτώχευση έχουν πάντοτε οφειλές που ανατρέχουν σε πολύ μακρότερες χρονικές περιόδους, καθώς καμία επιχείρηση δεν παύει τις πληρωμές της «αμαχητί»: της πτώχευσης προηγείται πάντοτε μια παρατεταμένη προσπάθεια διάσωσης και εξυγίανσης. Όταν αυτή αποτυγχάνει, πολλές από τις υφιστάμενες οφειλές έχουν γεννηθεί ακόμη και πριν από αρκετά χρόνια, αλλά μέχρι την επέλευση της παύσης πληρωμών είχαν υπαχθεί σε ρύθμιση ή διακανονισμό. Το σχέδιο προβλέπει, παραδόξως, ότι η απαλλαγή καλύπτει τα χρέη μετά την παύση πληρωμών, όχι όμως τα παλαιότερα, παρότι αυτά εξυπηρετούνταν…

Κατά συνέπεια, η διάταξη, ως έχει, πέραν του ότι συνιστά άνιση μεταχείριση των εκπροσώπων νομικών προσώπων σε σχέση με τα φυσικά πρόσωπα, θα έχει περιορισμένη αξία για τους διοικητές εταιρειών και άρα δεν θα  επιφέρει το αποτέλεσμα που επιδιώκει ο  νέος Κώδικας. 

Η απαλλαγή των εκπροσώπων πρέπει, λοιπόν, να επεκταθεί σε όλες τις πτωχευτικές υποχρεώσεις. Στη δε περίπτωση που οι εκπρόσωποι έχουν τυχόν παράσχει ατομικές εγγυήσεις για εταιρικά δάνεια, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι, με την εκποίηση της ατομικής περιουσίας που θα έχουν κατά χρόνο της πτώχευσης της εταιρείας, θα απαλλάσσονται από το υπόλοιπο των οφειλών. Διαφορετικά, θα αναγκάζονται οι εκπρόσωποι εταιρειών να πτωχεύουν και ως …άτομα, για να απαλλαγούν από τα χρέη των εταιρειών που τους βαρύνουν εκ του νόμου!

Άλλο κρίσιμο σημείο για να παρασχεθεί πραγματική δεύτερη ευκαιρία στους πτωχεύοντες, είναι να καταλαμβάνει όλα τα επιχειρηματικά πτωχευτικά χρέη των πτωχών φυσικών προσώπων και εκπροσώπων πτωχευμένων εταιρειών, εάνκριθούν έντιμοι και συνεργάσιμοι. Πρέπει, δηλαδή, οι πτωχεύοντες, εφόσον εκποιείται όλη η πτωχευτική τους περιουσία και κρίνονται απαλλακτέοι, να απαλλάσσονται από όλες τις επιχειρηματικές οφειλές, ακόμη και αν αυτές αποτελούν «τυπικά» αδικήματα, όπως οι επιταγές και οι καθυστερούμενες αποδοχές προσωπικού.

Και ακόμη, προκειμένου να παρασχεθεί η δεύτερη ευκαιρία και στις περιπτώσεις παλαιών πτωχεύσεων, πρέπει να περιληφθεί στο σχέδιο ειδική μεταβατική διάταξη, που θα προβλέπει την απαλλαγή και ήδη πτωχευμένων φυσικών προσώπων ή εκπροσώπων ήδη πτωχευμένων επιχειρήσεων, εφόσον συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις του Κώδικα. Η δεύτερη ευκαιρία πρέπει να δοθεί σε όλους και όχι μόνο σε εκείνους που θα πτωχεύσουν στο μέλλον.

To άρθρο δημοσιεύτηκε στο newpost.gr